Wat gebeurt er met de arbeidsmarkt als we massaal overschakelen op kweekvlees? Zullen er dan meer of minder jobs zijn, bijvoorbeeld? Professor Carla Forte Molento Maiolino en drie andere onderzoekers van de Universiteit van Paraná onderzochten op vraag van GAIA wat de sociale en economische impact zal zijn van een overstap naar slachtvrij kweekvlees en andere alternatieve eiwitten. De conclusie? Om het grote potentieel van kweekvlees te omarmen, moet de overheid mee investeren.
In de afgelopen vijftig jaar is de wereldwijde voedselconsumptie verviervoudigd en eet de wereldbevolking twee keer zoveel vlees als daarvoor. Overconsumptie en overproductie van vlees veroorzaken grote milieuschade. De vleesindustrie leidt tot uitputting van de bodem, verminderde biodiversiteit, intensief watergebruik, uitbuiting van dieren én klimaatverandering.
Bovendien worden dieren uit de intensieve veehouderij volgestopt met antibiotica, vooral in ontwikkelingslanden waar de intensieve veehouderij een hoge vlucht neemt (China, India, Vietnam, Brazilië, Turkije, Egypte). Dat veroorzaakt dan weer dat bacteriën steeds resistenter worden tegen antibiotica.
Tijd voor transitie
Het is dan ook duidelijk dat we dringend moeten overschakelen op een duurzame voedselproductie, waarbij geen dieren intensief gekweekt (en geslacht) worden. In dit opzicht zijn kweekvlees en andere alternatieve eiwitproducten een buitengewoon interessante oplossing.
Kweekvlees is echt vlees, waarvoor geen dieren geëxploiteerd en geslacht moeten worden. Kweekvlees wordt immers gekweekt uit dierlijke cellen, die pijnloos gehaald worden bij een dier, bijvoorbeeld een koe of varken. Daarna worden die cellen buiten het lichaam van het dier tot groei gebracht, in een celcultuur. Dit wordt ook wel ‘cellulaire landbouw’ genoemd.
Waarom Brazilië?
Uit sommige prognoses blijkt dat de komende twee decennia een aanzienlijk deel van de totale vleesproductie wereldwijd zal bestaan uit kweekvlees. Vanuit milieuoogpunt biedt dat zeer veel voordelen, net zoals voor de dieren. Maar wat is de impact op de arbeidsmarkt?
Dat gingen de Braziliaanse onderzoekers na. Zij brachten de belangrijkste uitdagingen en kansen in kaart. Waarom werd voor Brazilië gekozen? Omdat het land een van de grootste vleesproducenten ter wereld is. Brazilië zal dus ongetwijfeld gevolgen ondervinden wanneer kweekvlees op de markt komt.
9 voordelen van de overgang naar plantaardig ‘vlees’ en kweekvlees
- Opportuniteiten voor landbouwers
- Nieuwe werkgelegenheid in bepaalde delen van de productieketen
- Ontwikkeling van menselijk kapitaal
- Hogere lonen in bepaalde delen van de productieketen
- Verbetering van de arbeidsomstandigheden
- Nieuwe commerciële mogelijkheden
- Grotere toegang tot voedsel
- Een hogere mate van veiligheid van alternatieve eiwitproducten
- Betere ethische omstandigheden voor dieren
5 maatschappelijke uitdagingen
- Minder vraag naar conventionele producenten
- Banenverlies in de kweek- en slachtfase van de conventionele productieketen
- Gebrek aan kennis
- Hoge prijzen en lage inkomens
- Gebrek aan informatie bij de consumenten, wat kan leiden tot weerstand
Conclusie
Het onderzoek besluit dat een grote inzet van verschillende stakeholders, zoals de overheid, het bedrijfsleven en de consumenten, essentieel is om het potentieel van de kansen optimaal te benutten. Kennis van de maatschappelijke impact is cruciaal om het transitieproces te begeleiden.
De studie concludeert dat het belangrijk is dat de eiwittransitie actief wordt ondersteund door de overheid en andere stakeholders om de mogelijkheden op de arbeidsmarkt te maximaliseren.
Dat gaat dan over omscholing, opleiding, ondersteuning, subsidies, belastingverlaging en investeringen. Het is ook een kans om nieuwe jobs te creëren die aantrekkelijker zijn als het gaat over fysieke en financiële arbeidsvoorwaarden.
6 aanbevelingen voor de ontwikkeling van de alternatieve vleessector
- Een nationaal plan opstellen, dat gekoppeld is aan het potentieel en de behoeften van het land
- Oprichting van innovatieclusters om de ontwikkeling en de levering van alternatieve eiwitproducten te versnellen
- Ondersteuning van onderzoek en innovatie in universiteiten en onderzoeksinstellingen
- Investeren in de ontwikkeling van menselijk kapitaal
- Een uitgewerkt overheidsbeleid om de landbouwers tijdens deze transitie te ondersteunen
- Voorlichtingscampagnes naar de consumenten toe
Links naar de wetenschappelijke artikelen over het Braziliaanse onderzoek:
Focus op sociale impact in Brazilië
www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0306919222001099
Focus op werkgelegenheid in Brazilië, de VS en Europa www.nature.com/articles/s41599-022-01316-z
Meer info: www.kweekvlees.be
