GAIA: Uw huidig mandaat als Vlaams parlementslid loopt op zijn laatste benen. Kunnen we bij u nog terecht om uw partij Vooruit bij de les te houden.
Ludwig Vandenhove: Ik vind als oudgediende dat ik op tijd ruimte moet maken voor jongeren binnen Vooruit, ik word eind dit jaar 65. Dat heb ik altijd zo gezegd en ik hou steeds mijn woord. Daarom ben ik lijstduwer. Mocht ik niet verkozen zijn, kunnen het dierenwelzijn en GAIA op mij blijven rekenen. Ik heb dat al gesignaleerd aan Michel Vandenbosch en na de verkiezingen zullen we concreet bekijken hoe ik dat engagement kan invullen. En actie zal ik altijd blijven voeren.
GAIA: U bent een jarenlange bondgenoot van GAIA. Al van sinds u, als burgemeester, Michel Vandenbosch, die onder druk van boerenorganisaties niet mocht komen spreken in bepaalde gemeenten, uitnodigde om in uw gemeente Sint Truiden, een voordracht te geven. De ongeziene wreedheid waarmee dieren door veehandelaars mishandeld werden op veemarkten, schokten het hele land. GAIA had die wantoestanden onthuld. U zorgde er ook voor dat Michel politiebescherming kreeg. Waarom stond u erop dat de GAIA-voorzitter voor de Truienaars kwam spreken?
LVdh: Ik ben altijd voor dierenwelzijn geweest, maar soms ook dwarsligger en zelfs een beetje revolutionair. Ook binnen de eigen partij. Ik vond als burgemeester van Sint-Truiden dat het niet kon dat dieren ‘handelswaar’ waren. Bovendien zag ik hoe er soms met dieren omgegaan werd op de veemarkt in Sint-Truiden en voor mij kon dat niet langer.
Vandaar dat ik, toen GAIA begon te protesteren tegen veemarkten en vooral de gebruiken hierrond, ik hen onmiddellijk steunde. Dus nodigde ik Michel Vandenbosch uit in onze historische Academiezaal en ja ik vorderde de lokale politie op voor het geval er zich incidenten zouden voordoen. Maar zo zijn Truienaren: veel lawaai en luidruchtig, een beetje Waals bloed, maar een klein hartje. Ondanks het geroep en getier van enkele veehandelaars kon Michel zijn uitleg doen.
GAIA: Dat was het begin van een vruchtbare samenwerking tussen u en GAIA, dat een opmerkelijk verschil maakte: u zorgde er b.v. voor dat de veemarkt van Sint-Truiden tot het verleden behoort? Geen evidente beslissing, kan ik me inbeelden?
LVdh: Inderdaad, zeker niet in een landbouwregio als Haspengouw. Bovendien werd de veemarkt actief bezocht vanuit de provincies Vlaams Brabant en vanuit Wallonië. Maar economisch gezien was er evenzeer een achteruitgang, de gebruiken veranderden. Je moet als politicus principiële beslissingen kunnen/durven nemen, uw principes en standpunten verdedigen. Ja, ook ik ben een politicus uit de vorige eeuw, de jongere generatie is minder consequent.
Ik heb dat nog gemerkt aan het aantal tussenkomsten ik gekregen heb van lokale mandatarissen bij de totstandkoming van de Dierenwelzijnscodex, onder andere rond het inperken van dierenmarkten.
Typisch: “Je zit in de oppositie, je kan daar toch tegen stemmen”. Neen, dierenwelzijn is een ethische kwestie, geen zaak van meerderheid of oppositie. Ik heb druk uitgeoefend op Vooruit dat wij voor de Dierenwelzijnscodex zouden stemmen vanuit de oppositie, anders zou de codex niet gestemd zijn.
GAIA: Tijdens uw burgemeesterschap kwam in Sint-Truiden Vlaanderens allereerste dierenpolitie tot stand. De Truiense dierenflikken zijn het resultaat van een brainstorming tussen u en GAIA. De lokale Dierenpolitie van Sint Tuiden is nog steeds actief. Daar mag u best trots op zijn?
LVdh: Ja, ik ben trots op het concept van de dierenpolitie. En zeggen dat ik daar oorspronkelijk politieke problemen mee had in mijn toenmalige meerderheid: voor sommigen ging het over ‘propaganda’, niet over dierenwelzijn.
De dierenpolitie is effectief ontstaan in Sint-Truiden en daar ben ik bijzonder fier op.Voor mij de bevestiging dat overleg tussen het middenveld, in dit geval GAIA, en de politiek concrete resultaten kan opleveren. Spijtig is dat de federale overheid politiezones nog altijd niet verplicht om in de korpsen een specifieke dierenpolitie te voorzien. Foei!
Prins Laurent had het onmiddellijk door, wij hebben felicitaties en prijzen van hem gekregen. Hij is eveneens een aantal keren op bezoek geweest in Sint-Truiden rond dierenwelzijn.
GAIA: Als kamerlid zorgde u er in 2008 voor dat het federaal parlement uw wetsvoorstel stemde (2008) dat nu overgenomen is in de Vlaamse codex Dierenwelzijn: “Niemand mag, uitgezonderd bij overmacht, handelingen plegen, die niet door de wet zijn voorzien (nu uitgebreid als “… die niet door dit decreet zijn bepaald of, als dat redelijkerwijze mogelijk is, nalaten handelingen te stellen”) waardoor een dier zonder noodzaak omkomt of zonder noodzaak pijn, letsel of verminking ondergaat (nu veelomvattender: “waardoor een dier zonder noodzaak omkomt of zijn welzijn op een of andere manier op fysiologisch en/of ethologisch vlak wordt geschaad”). Voordien: “niemand mag wetens handelingen plegen die niet voorzien zijn door deze wet en die tot doel hebben dat een dier nutteloos omkomt of nutteloos pijn, letsel of verminking ondergaat”. Op basis van de vier termen in italic moest voordien telkens aangetoond worden dat een dierenmishandelaar of dierenbeul werkelijk de bedoeling had een dier te mishandelen. Indien de wreedaard aanvoerde dat hij niet de intentie had het dier te mishandelen en zijn wandaad enig nut had, maakte hij voor de rechter veel kans op vrijspraak. Op grond van de oude bepaling sprak het Brusselse hof van beroep de veebeulen van Anderlecht en het Antwerpse hof van beroep een hondenverkrachter vrij van dierenmishandeling. Het Gentse hof van beroep sprak dan weer de visjesdrinkers van Geraardsbergen vrij want volgens de rechters was het verorberen van levende visjes niet nutteloos. Uw aangenomen wetsvoorstel van 2008 is een ander voorbeeld van vruchtbare samenwerking tussen u en GAIA. Uw reactie?
LVdh: Och ja, ‘seks met dieren’ verbieden.
Ik ben er in 2006 als senator in geslaagd om artikel 1 van de toenmalige federale wet op het dierenwelzijn aan te passen.
Eerlijk, als ik toen niet geïnformeerd en geïnstrumenteerd was door GAIA, zou ik dat er nooit doorgekregen hebben.
In 2012 heb ik daarvoor de ‘Gouden Poot Award’ van GAIA ontvangen en ik ben daar nog altijd trots op.
GAIA: U stond ook op de bres voor de dieren die zwaar verwaarloosd werden door de beruchte onverbeterlijke boer uit Gingelom. Ondanks dat hij veroordeeld werd, bleef hij maar volharden in de boosheid. U hebt zich dat sterk aangetrokken?
LVdh: Die strijd tegen die zogenaamde boer Willy Vangilbergen is voor mij bijna een persoonlijke strijd geworden. Voor de dieren, maar evenzeer voor het grotere belang dat er aan dierenwelzijn en de handhaving en de bestraffing van inbreuken door de betrokken administraties, de politiediensten en het parket moest geschonken worden.
Ik heb talrijke wetsvoorstellen en voorstellen van decreten ingediend om straffen voor zogeheten dierenbeulen te verzwaren.Uiteindelijk staat dit nu ingeschreven in de dierenwelzijnscodex, maar voor mij mag het nog strenger.
Die politieke druk moet blijven en de rechterlijke macht moet sneller levenslange verboden voor het houden van dieren uitspreken. Die uitspraken van rechtbanken moeten streng gehandhaafd en opgevolgd worden.
GAIA: Hoe beoordeelt u de politieke impact van GAIA en uw jarenlange samenwerking met GAIA?
LVdh: De politieke impact van GAIA is, voor mij gelukkig, sterk toegenomen gedurende mijn politieke loopbaan. De politiek kan niet meer om GAIA heen. De combinatie van goede, wetenschappelijk onderbouwde dossiers, acties en overleg met de politiek is een goede formule en levert resultaten op.
GAIA: CD&V, die naar eigen zeggen dierenwelzijn "heel belangrijk" vindt, stemde niet alleen tegen dieren in de Grondwet (net zoals Open VLD trouwens) maar stemde ook tegen de Vlaamse codex Dierenwelzijn. U formuleerde ook kritiek op de Codex maar Vooruit stemde voor. Het wetboek Dierenwelzijn haalde het met een wisselmeerderheid. U speelt liever geen politieke spelletjes. U redeneert en handelt pragmatisch?
LVdh: Ik ben een heel principieel politicus, maar kan ook pragmatisch zijn als dat maatschappelijk iets oplevert, in dit geval voor de dieren. De dierenwelzijnscodex bevat goede elementen, maar evenzeer nog heel wat gebreken. Daarom hadden wij als Vooruit nog een aantal amendementen ingediend, onder andere tegen het doden van ééndagskuikens, voor het verbod op de kweek en de invoer van walvisachtigen en pro een verbod op het invoeren van buitenlandse puppy’s. Maar die zijn weggestemd door de Vlaamse N-VA-cd&v-Open Vld-meerderheid. Beter deze onvolmaakte codex dan geen codex. Daarom heb ik Vooruit overtuigd om voor te stemmen. Ik had permanent contact gehad met Ann De Greef en Michel Vandenbosch over deze codex, zelfs tot vlak voor de stemming. Voor mij is deze dierenwelzijnscodex een basis om op verder te werken.
GAIA: In Brussel lopen de volksvertegenwoordigers van Vooruit aan het handje van grote broer PS. Zo volgden ze de PS in haar machtsspelletje annex uitstelmaneuvers om de Brusselse codex Dierenwelzijn niet ter stemming voor te leggen aan het Brussels parlement. Uit angst dat een amendement om onverdoofd slachten ook in het Hoofdstedelijk Gewest te verbieden, het zou halen nadat een wetsvoorstel pro verbod het in 2022 nipt niet haalde. Wat denkt u van die houding?
LVdh: Ik keur de houding van PS en Vooruit af in Brussel en ben daarin zeer ontgoocheld. Vooruit Brussel is daarmee ook ingegaan tegen het officieel partijstandpunt.
Voor mij moet er een strikte scheiding zijn tussen geloofsovertuiging enerzijds en politiek anderzijds en daar worstelt de PS sterk mee in Brussel. De PS zou er goed aan doen om dat basisprincipe van een democratie te respecteren. Er zijn nu éénmaal principes waar je in de politiek niet van afwijkt, ook al kost het op korte termijn stemmen.
GAIA: Hoe beoordeelt u 10 jaar Vlaams Dierenwelzijnsbeleid onder Ben Weyts?
LVdh: Eerlijk is eerlijk, Ben Weyts heeft iets gemaakt van het thema Dierenwelzijn op Vlaams niveau. Maar hij had verder kunnen en moeten gaan. Het meest recente voorbeeld is de Dierenwelzijnscodex, waar heel wat essentiële dossiers niet in opgenomen zijn. Bovendien bezwijkt de minister te snel als er private belangen in het spel zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor heel wat elementen, die samenhangen met de landbouwsector of heel de problematiek van de broodfok.
GAIA: U hebt ongetwijfeld uw steen bijgedragen tot meer dierenwelzijn in Vlaanderen en België. Als het ooit geschreven wordt, verdient Ludwig Vandenhove zijn plaats in het geschiedenisboek van de dierenbeweging en de dierenpolitiek in België. Kunnen we nog op u rekenen om uw partij Vooruit bij de les te houden en de belangen van de dieren en hun rechten te verdedigen?
LVdh: Ik heb gedaan wat ik denk te moeten doen: dat is één van de basisregels van mijn politiek functioneren.
Het is altijd fijn als er over u geschreven wordt, maar ik lig er niet wakker van als ik zou vergeten worden rond bepaalde dossiers waar ik hard aan gewerkt heb. Zo gaat dat nu éénmaal in de politiek, daar ben ik realistisch in.
Zeer zeker, GAIA kan op mij blijven rekenen. Ik zal mijn contacten binnen Vooruit en binnen mijn netwerk blijven aanspreken om het dierenwelzijn te verbeteren. Ik heb trouwens, zoals eerder al aangehaald, afgesproken met Michel Vandenbosch om na de verkiezingen van zondag 9 juni 2024 eens samen te zitten om te bekijken hoe ik mijn engagement concreet gestalte kan geven.
GAIA: Daar kijken we naar uit. Bedankt voor dit gesprek.