Bij arresten van vandaag, 4 april 2019, heeft het Belgisch Grondwettelijk Hof zich gebogen over de vernietigingsberoepen die gericht waren tegen het Vlaamse en Waalse verbod op onverdoofd slachten. De Waalse vernietingsberoepen zijn zonder voorwerp verklaard omwille van een technische reden, namelijk de inwerkingtreding van de Waalse Code du bien-être animal. In de Vlaamse vernietigingsberoepen is nog geen beslissing ten gronde gevallen. Het Grondwettelijk Hof stelt namelijk verschillende prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. GAIA neemt hier akte van en maakt zich op om ook bij de behandeling van de zaak door het Europees Hof van Justitie het Vlaams te ondersteunen als tussenkomende partij. "Het Grondwettelijk Hof schuift de hete aardappel door naar Europa", aldus GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch.
Met de vragen wenst het Grondwettelijk Hof eerst te weten of de Europese slachtverordening 1099/2009 het mogelijk maakt om een verbod in te voeren op onverdoofd slachten. Het is namelijk zo dat deze Europese Verordening stelt
dat het in de EU mogelijk moet zijn dat slachtingen zonder verdoving, voorgeschreven door een religie, enkel en alleen kunnen plaatsvinden in een erkend en permanent slachthuis. Maar de Verordening laat uitdrukkelijk toe dat de lidstaten verder gaan om het dierenwelzijn te verzekeren.
Prejudiciële vragen
Deze eerste vraag zal volgens GAIA dan ook evident positief worden beantwoord door het Hof van Justitie: het is namelijk in de Verordening zelf duidelijk gemaakt dat de Lidstaten verder mogen gaan dan wat de Verordening bepaalt en dus ook in slachthuizen onverdoofde slachtingen mogen verbieden, zelfs als het gaat om religieuze slachtingen. In verschillende adviezen van de Raad van State is dit ook bevestigd: de Lidstaten van de EU mogen verder gaan dan de Verordening.
De tweede en de derde vraag aan het Hof van Justitie gaat erover of België, door verder te gaan dan de Verordening, niet in strijd handelt met de vrijheid van religie. Het Hof verwijst in die context naar het feit dat de Europese slachtverordening niet van toepassing is op jacht en visserij. Het Belgisch Grondwettelijk Hof wenst dus indirect te weten of er geen sprake is
van discriminatie van gelovigen.
GAIA met vertrouwen naar Luxemburg
Meester Godfroid, die GAIA bijstaat in deze zaak stelt: "Met veel vertrouwen zullen wij naar Luxemburg trekken. Uiteraard is het voor de Lidstaten mogelijk om verder te gaan en ook in slachthuizen onverdoofde slachtingen te
verbieden. Alleen al het feit dat diverse Lidstaten – recentelijk Slovenië, Denemarken, Zweden, ... – zonder problemen met de Europese Commissie een verbod hebben ingevoerd, is indicatief. Ook de Belgische Raad van State heeft bevestigd, in
verschillende adviezen, dat de Europese slachtverordening toestaat om ook in slachthuizen te verplichten dat steeds verdoofd wordt.
Wat de andere vragen betreft, ben ik ook optimistisch. In de vorige zaak van GAIA voor het Hof van Justitie in verband met de tijdelijke slachtvloeren die definitief illegaal verklaard zijn in Vlaanderen heeft het Hof ons ook gevolgd: er is geen probleem met de vrijheid van religie.” Een eerder arrest (26/2/2019) van het Hof van Justitie in Luxemburg stelt uitdrukkelijk dat onverdoofd slachten ernstig leed veroorzaakt bij de dieren en dat het dierenwelzijn beter is gewaarborgd door de dieren voorafgaandelijk te verdoven. Om die reden kan volgens dat arrest vlees van onverdoofd geslachte dieren geen Europees biolabel krijgen.
Geen discriminatie
Michel Vandenbosch, voorzitter van GAIA, vult aan: "De laatste strohalm van de religieuze groeperingen is de zogenaamde discriminatie met de jacht en de visvangst. Wij volgen hierin de visie van het Vlaams Gewest: het verbod op
onverdoofd slachten gaat enkel over het voorkomen van technisch vermijdbaar dierenleed. Gekweekte dieren staan onder de hoede van de mens. In de 21ste eeuw is er geen enkele verdedigbare reden om deze dieren niet eerst te verdoven
alvorens ze te slachten. Slachtingen moeten gebeuren in een adequaat uitgerust slachthuis. Jacht en visvangst gebeurt uiteraard niet binnen de muren van een slachthuis. Het gaat om fundamenteel verschillende situaties, zodat er geen sprake is van discriminatie, laat staan religieuze onderdrukking."