Voor GAIA is het duidelijk: we moeten naast de gezondheid en de economie ook durven kijken naar de dieperliggende oorzaak van COVID-19 en vooral die aanpakken. “Zodra de besmettingsstorm is gaan liggen, moet de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bij de betrokken Aziatische en Afrikaanse landen en ook liefst wereldwijd aandringen op drastische maatregelen tegen ‘wet markets’, bushmeat, de legale en illegale handel in wild gevangen dieren, transporten van levend slachtvee naar derde landen (potentiële verspreider van dierenziektes met rampzalige gevolgen). Ook andere praktijken die de verspreiding van potentieel levensbedreigende virussen in de hand werken en diepere oorzaken kunnen vormen van epidemieën, dierenziektes en pandemieën moeten kordaat aangepakt worden”, zegt GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch. “Ook Europa moet daarop aandringen en zelf de nodige maatregelen nemen.”
Het epicentrum van COVD-19 is bekend: de Chinese stad Wuhan waar de handel in (wilde) dieren al jaren hoogtij viert. Wie al beelden van de zogenaamde ‘wet market’ gezien heeft – met vlees en levende dieren zoals pauwen, ratten, stekelvarkens, vleermuizen, civetkatten en wansmakelijk veel dierenleed in de hoofdrol - kan maar één ding concluderen: zelfs van minimale dierenwelzijns-, hygiëne-, voedselveiligheid- en gezondheidsstandaarden is daar volstrekt geen sprake. Wilde dieren worden ‘on the spot’ geslacht, in dezelfde plas bloed en door dezelfde handen als de kip die ernaast ligt. Ingewanden liggen overal verspreid. Alles komt uiteindelijk op het bord terecht. En net zoals bij SARS vond het nieuwe coronavirus zijn weg van dier op mens. En met beide als slachtoffer.
Schuldig verzuim
In het geval van SARS enkele jaren geleden is het virus vermoedelijk van vleermuizen overgedragen op civetkatten en zo bij de mens terechtgekomen. Het feit dat handelaars in wilde dieren de antilichamen tegen de ziekte bezaten, staaft die stelling. En toch heeft de betrokken overheid toen nagelaten om aan de ‘wet markets’ eens en voor goed paal en perk te stellen en de handel in wild gevangen dieren kordaat en drastisch aan te pakken. Schuldig verzuim heet dat”, zegt Vandenbosch. “Het nieuwe coronavirus kent hoogstwaarschijnlijk een gelijkaardige oorsprong.”
Pas nu we met een wereldwijde crisis zitten, wordt de omvang van het probleem duidelijk. China riep een tijdelijk verbod in op die verschrikkelijke wet markets: 20.000 kwekerijen moeten de deuren sluiten en 54 verschillende diersoorten die legaal verhandeld werden, mogen tijdelijk de grenzen niet meer over. “Terechte maar onvoldoende en slechts tijdelijke maatregelen”, aldus Vandenbosch. “Wordt het straks weer business as usual? Overigens ook in de Brusselse buurt Matonge wordt nog steeds apenvlees en vlees van andere wilde dieren verkocht.”
En wat nu?
“Geen halve maatregelen meer”, aldus Vandenbosch. “De WHO moet er bij de betreffende overheden op aandringen om eerst en vooral de ‘wet markets’, plaatsen van ongelofelijke wreedheid en een walgelijk gebrek aan elementaire voedselveiligheid en hygiëne, voor altijd te bannen. Ook aan de vangst van wilde dieren uit de natuur moet paal en perk worden gesteld. Daarenboven moeten ook de controles op bush meat veel strenger. En last but nog least moeten alle nog welig tierende praktijken die catastrofale dierenziektes, epidemieën en pandemieën kunnen veroorzaken, eindelijk drastisch aangepakt worden. Zo niet zitten we binnen enkele jaren opnieuw met een nieuw Corona-virus opgezadeld dat van wilde dieren overgaat op de mens en alweer wereldwijd een ravage aanricht. Ook Europa zal hier het voortouw moeten nemen.”