Wat is de milieu-impact van 1 kilogram kweekvlees in een commercieel productiescenario? Dat is de vraag die centraal staat in de nieuwe studie van CE Delft in opdracht van GAIA en The Good Food Institute (GFI). Wanneer kweekvlees geproduceerd wordt met hernieuwbare energie, vermindert de milieu-impact ten aanzien van conventioneel rundvlees met ongeveer 93%, ten aanzien van varkensvlees met 53% en ten aanzien van kip met 29%. “De resultaten zijn duidelijk”, zegt Hermes Sanctorum, consultant kweekvlees voor GAIA. “Als je goed wil doen voor het milieu, dan eet je best zoveel mogelijk plantaardig. Wil je dan toch per se vlees eten, dan eet je best kweekvlees gemaakt met groene energie: goed voor de dieren en goed voor het milieu.”
Voor GAIA is kweekvlees in de eerste plaats een oplossing voor het dierenleed. Alleen al in België worden dagelijks bijna 900.000 dieren geslacht, vaak dieren afkomstig uit intensieve kwekerijen waar de dieren in erbarmelijke omstandigheden moeten leven. “Maar veeteelt heeft ook een grote impact op het milieu”, legt Sanctorum uit. “Daarom hebben we een studie laten uitvoeren om de vergelijking te maken tussen kweekvlees en slachtvlees. Deze studie, in samenwerking met The Good Food Institute, is een wereldwijde primeur: het is de eerste keer dat een studie van kweekvlees werd opgesteld in samenwerking met kweekvleesbedrijven én met gedetailleerde data van deze bedrijven.”
Met alleen een pleidooi voor veganisme komen we er niet
Wat zijn de belangrijkste resultaten die naar voren komen in de studie? Wanneer kweekvleesproducenten kiezen voor productie via groene stroom, scoort kweekvlees beter dan om het even welk type conventioneel vlees. Conventioneel rundsvlees heeft altijd de grootste milieu-impact, gevolgd door conventioneel vlees van melkrundvee. Kweekvlees op basis van de verwachte energiemix in 2030 scoort beter dan rundsvlees. Hierbij gebruiken kweekvleesproducenten (en alle andere spelers in de keten) elektriciteit uit steenkool, gas, wind, zon,… volgens de internationale prognoses. Wanneer kweekvleesproducenten kiezen voor groene stroom voor hun bioreactoren, dan doet kweekvlees het een pak beter dan varkens- of kippenvlees.
Deze studie is het zoveelste bewijs dat de grootschalige consumptie en productie van vlees, en dan voornamelijk rundsvlees, een heel negatieve impact op het milieu heeft. Plantaardige producten halen dan ook altijd de beste milieuscore en GAIA blijft in de eerste plaats voorstander van een plantaardige voedingswijze. Maar volgens Sanctorum is het een illusie om te denken dat iedereen volledig plantaardig zal eten. “Consumptie van vlees blijft wereldwijd toenemen. Zelfs in Europa en België, waar mensen minder vlees eten, wordt nog altijd steeds meer vlees geproduceerd, namelijk voor export. Als we echt bekommerd zijn om dieren, moet vlees anders worden gemaakt. Met alleen een pleidooi voor veganisme komen we er niet.”
Beter dan tofu
Hoewel landgebruik niet zo bepalend is voor deze studie, scoort kweekvlees op dat punt bijzonder goed. Kweekvlees op zowel conventionele als hernieuwbare energie doet het bijna drie keer beter dan kippenvlees; kweekvlees op hernieuwbaar scoort landgebruik zelfs beter dan tofu volgens de studie. Bij minder landgebruik, zou er kunnen gewerkt worden aan het herstel van onze ecosystemen, bijvoorbeeld herbebossing. Dat wordt bepalend voor een beter klimaat.”
Kweekvlees zal morgen nog niet in de supermarkt liggen. “We zijn hoopvol dat het tegen 2025 op grote schaal kan geproduceerd worden. Wereldwijd zal er in de toekomst steeds meer gebruik worden gemaakt van duurzame energie zodat kweekvlees een overwinning zal betekenen voor het dierenwelzijn en voor het milieu.”
Praktische routekaart
GFI Senior Scientist Elliot Swartz: “Tegen 2030 zien we door de shift naar kweekvlees een enorme reductie in CO2-uitstoot en landgebruik. Deze studie is een blijk van vertrouwen en dient als een praktische routekaart voor de industrie om technische en economische knelpunten aan te pakken, wat de klimaateffecten verder zal doen dalen. Overheidsinvesteringen in onderzoek en ontwikkeling en infrastructuur zullen van cruciaal belang zijn om de ontwikkeling van kweekvlees te versnellen en ons te helpen de wereldwijde klimaatdoelstellingen te bereiken."
CE Delft senior onderzoeker Ingrid Odegard: “Dit onderzoek biedt een solide basis waarop bedrijven kunnen voortbouwen, verbeteringen kunnen aanbrengen en vooruitgang kunnen boeken bij hun doel om kweekvlees duurzaam te produceren op grote schaal en tegen een concurrerende prijs.”
Kweekvlees
Kweekvlees is vlees dat gekweekt wordt uit dierlijke stamcellen die men in een groeilichaam laat ontwikkelen. Buiten het lichaam van het dier dus. Deze ‘celcultuur’ vindt plaats in vaten, net zoals bij de traditionele fermentatie van bier en yoghurt bijvoorbeeld.
Hoewel er voor kweekvlees geen enkel dier geslacht moet worden, is het wel echt vlees. Op moleculair niveau zie je dan ook geen verschil tussen kweekvlees en traditioneel vlees.
Afbeelding van Pexels via Pixabay