GAIA lanceert nieuwe campagne rond chirurgische castratie van biggen

'Goeiendag, wij zijn de wrede boeren. Weet ge, wij snijden de ballen af van biggen. Ja, met een meske. Hier se, zonder verdoving, tjakaa. Hoort dat varken eens tieren, godverdoeme. En nu efkes die ballen eruit knijpen.’ Zo begint de radiospot die GAIA vandaag lanceert tegen de chirurgische castratie van biggen. Met de nieuwe campagne hekelt de dierenrechtenorganisatie de politieke wereld én de boerenorganisaties die maar geen einde willen maken aan de pijnlijke castratie van miljoenen biggen in ons land. “Wij zijn hun loze woorden en gebroken beloftes echt kotsbeu”, aldus Michel Vandenbosch, voorzitter van GAIA. “Al jarenlang houden ze ons aan het lijntje en lijden miljoen biggen helse pijnen. Zoals we in de spot ook zeggen: blijkbaar hebben noch de boeren noch de politieke wereld ‘genoeg ballen’ om chirurgische castratie effectief te verbieden.” Nochtans staat 83% van de Vlamingen achter zo een verbod. De campagne is nog tot en met 13 mei te horen op Q-music, JOE FM, MNM en Studio Brussel.

Jaarlijks worden in ons land bijna 4 miljoen biggen chirurgisch (onverdoofd) gecastreerd. Een enorm pijnlijke en stresserende ervaring. De biggen worden bij castratie in de hand of in een klem vastgehouden. Vervolgens worden via één of twee insnijdingen de teelballen verwijderd en de zaadleiders afgesneden. Dat gebeurt omdat bij het verhitten van vlees van niet-gecastreerde mannelijke varkens een relatief kleine kans bestaat dat er een onaangename geur vrijkomt, de zogenaamde berengeur. Niet elke consument ruikt die berengeur, slechts een klein percentage is er gevoelig voor.

Klaar en duidelijk wettelijk verbod

Zowel de boerenorganisaties als de politieke wereld rijgen al jaren de ene loze belofte aan de andere. Eerst stelde een ad hoc commissie twee streefdata voorop: in 2006 zou verdoving verplicht worden in 2009 chirurgische castratie verboden. Alle stakeholders (wetenschappers, GAIA, retail, boerenorganisaties, slachthuizen, …) kwamen begin 2008 overeen te stoppen met biggencastratie zodra het vaccin dat als alternatief dient door de Europese Commissie geregistreerd zou zijn. Het vaccin kreeg in 2009 groen licht van de Commissie maar de boerenorganisaties hielden zich alweer niet aan de afspraak. In 2014 gingen FEBEV, de retail en de boerenorganisaties het engagement aan om in 2018 geen biggen meer te castreren.

In het Vlaams regeerakkoord 2014-2019 – dat ironisch genoeg de titel vertrouwen, verbinden, vooruitgaan kreeg - lezen we dan weer het volgende: De chirurgische castratie van biggen wordt verboden vanaf 2018. “Intussen zijn we 2018 en staan we nog steeds nergens”, zegt Vandenbosch.

83% Vlamingen wil verbod

De alternatieven voor de chirurgische castratie van biggen zijn voorhanden. Zo is er Improvac, een vaccin dat de berengeur tegengaat en in 2009 groen licht kreeg van de Europese Commissie. Bovendien blijkt uit een wetenschappelijke studie dat varkens vaccineren in plaats van castreren de broeikasgassen met maar liefst 3,7% vermindert. Gevaccineerde dieren hebben immers een betere voederconversie (minder voedsel voor meer vlees) waardoor de dieren minder mest produceren. Daarnaast kunnen de boeren ook altijd kiezen om de varkens niet te castreren en berengeur te detecteren aan de slachtlijn.

Wat de binnenlandse markt betreft verkoopt Colruyt vers varkensvlees van beren die gevaccineerd werden met Improvac, Lidl verkoopt intact berenvlees (dus niet gecastreerd en niet gevaccineerd). Delhaize en Aldi laten de keuze aan de boeren (vaccin of intact).

De varkens verdoven is voor GAIA geen goede oplossing. “Verdoving reduceert enkel de pijn maar neemt ze niet volledig weg.”

En de burger? Die vindt dat de biggen genoeg geleden hebben. Op 20 februari 2018 bracht GAIA de resultaten van een enquête uitgevoerd door IPSOS naar buiten. Maar liefst 83% van de Vlamingen vindt dat het Vlaamse regeerakkoord moet uitgevoerd worden en dat er – net zoals in Brussel – een wettelijk verbod moet komen op de chirurgische castratie van biggen.

“Al jarenlang worden beloftes gebroken. Nu is blijkbaar ook het regeerakkoord een vodje papier en telt de stem van de kiezer niet meer mee. Wij vinden dat er genoeg getalmd is: er moet zo snel mogelijk een klaar en duidelijk wettelijk verbod (met een overgangsperiode) komen, zo niet blijven biggen onnodig lijden”, besluit Vandenbosch.

Meer informatie

Noot: Gemeten in Co2-equivalent per kilogram levend varken (bron: Moraes PJU, Allison J, Robinson JA, Baldo GL, Boeri F, Borla P. Life cycle assessment (LCA) and Environmental Product Declaration (EPD) of an immunological product for boar taint control in male pigs. J Environ Assess Pol Mgt (2012))