Na 5 jaar dierenwelzijnsbeleid overhandigt GAIA vandaag aan de drie ministers van Dierenwelzijn hun eindrapport in ware graduation stijl, inclusief afstudeertoga en -hoedje. In aanwezigheid van de echte juryleden: dieren. Vlaanderens eerste volwaardige minister van Dierenwelzijn Ben Weyts haalt met 16/20 een grote onderscheiding, Brussels staatssecretaris Bianca Debaets haalt 14/20 en de Waalse minister van Dierenwelzijn Carlo Di Antonio 17/20. Halfweg deze legislatuur gaf de GAIA-jury Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) 12/20, Brussels staatssecretaris voor Dierenwelzijn Bianca Debaets (CD&V) 11/20 en Waals minister van Dierenwelzijn Carlo Di Antonio (cdH) 14/20. Maar de echte prijzen worden aan de eindmeet uitgedeeld: bijna aan het eind van de rit gekomen, is de eindbalans voor elk van de drie excellenties ondubbelzinnig positief.
“Als de zesde staatshervorming in één domein zeer duidelijk een positief verschil maakt, is het wel op het gebied van Dierenwelzijn”, stelt GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch vast. “Sinds 2014 kent de bevoegdheid een volwaardige minister (of in het Brussels Gewest een Staatssecretaris) en hun dierenwelzijnsbeleid bleef niet beperkt tot hoogdravende intentieverklaringen.”
Mooi palmares van Ben Weyts
Het palmares van Vlaams minister Ben Weyts (en onder zijn impuls van de Vlaamse regering) mag gezien worden. Dat illustreert een greep uit de waslijst onmiskenbare realisaties tijdens deze legislatuur, waaronder wetten die vijf jaar geleden nog als politiek onhaalbaar en onmogelijk geacht werden: een verbod op onverdoofd slachten, het verbod op de kweek van pelsdieren voor bont en op dwangvoederen voor foie grasproductie, verplichte kattensterilisatie, verscherpte regelgeving tegen het omzeilen van het verbod op blokstaarten van trekpaarden, strengere wettelijke regels inzake honden- en kattenhandel en optreden tegen wanpraktijken van dierenhandelaars en intensieve hondenfokkers, maatregelen tegen wantoestanden in slachthuizen, invoering van de positieflijst reptielen, verhoging van de maximale gevangenisstraffen wegens dierenmishandeling van 6 maanden tot 18 maanden en meer middelen voor de handhaving van en controle op de naleving van de dierenwelzijnswetgeving. En vorige week bereikte minister Weyts een akkoord omtrent een door meerderheid én oppositie gedragen voorstel van decreet dat het het gebruik van vuurwerk sterk aan banden moet leggen en nog deze legislatuur ter goedkeuring aan het parlement wordt voorgelegd.
“Inzake Dierenwelzijn behoort Vlaanderen vandaag onmiskenbaar tot de beste leerlingen van de Europese klas en is de regio goed op weg om onder impuls van minister Weyts zijn ambitie waar te maken: van Vlaanderen dé diervriendelijkste regio in de EU worden”, aldus Vandenbosch.
Geen perfect parcours
Maar een perfect parcours heeft Ben Weyts (en in zijn kielzog de Vlaamse regering) niet gereden: zo kwam er geen verbod op chirurgische biggencastratie, ondanks het feit dat het Vlaams regeerakkoord uitdrukkelijk een verbod voorziet tegen 2018 (!) Ook wat de dierproevenproblematiek betreft, is het resultaat een mager beestje: op financiële steun aan onderzoek naar de zogenaamde alternatieve methoden na (project “Replace”, resultaten onbekend) is er van een krachtdadig beleid, laat staan van efficiënte en effectief stimulerende en sturende maatregelen voor stelselmatig minder proefdierengebruik geen sprake. Zo steeg het aantal in 2016 gebruikte proefdieren volgens de laatste bekend gemaakte officiële gegevens met meer dan 20.000 of met 8%! Ook dat heeft de minister punten gekost .
Verdienstelijk werk van Bianca Debaets
De Brusselse Staatssecretaris voor Dierenwelzijn Bianca Debaets (CD&V) haalt een verdienstelijke 14/20 en nam haar bevoegdheid Dierenwelzijn ernstig. Halfweg de legislatuur kreeg ze op haar tussentijds rapport een matige 11/20. Met de verplichte kattensterilisatie, het pelsdierenkweekverbod, het verbod op dwangvoederen voor foie grasproductie, het verbod op kermispony’s, de strengere regelgeving inzake de handel in en kweek van honden en katten heeft staatssecretaris Debaets haar collega’s binnen de Brusselse regering veelal achter haar beleidsinitiatieven kunnen scharen. Zo erkent de Brusselse dierenwelzijnswet voortaan ‘dieren als levende wezens met gevoel, eigen belangen en waardigheid, die bijzondere bescherming genieten’, ook Europees en zelfs wereldwijd een zeer vooruitstrevend juridisch statuut waarvan GAIA hoopt dat het de rechtbanken ertoe zal aanzetten dierenmishandeling streng te sanctioneren.
Maar geen verbod op onverdoofd slachten
Debaets zelf was gewonnen voor een verbod op onverdoofd slachten in het Brussels Gewest naar het voorbeeld van Vlaanderen en Wallonië. Maar de rest van de regering volgde haar niet. Ze slaagde er wel in om een aantal extra maatregelen tegen de voortwoekerende kwaal van (nochtans verboden) rituele thuisslachtingen in het Brussels Gewest te realiseren. Maar een verbod op onverdoofd ritueel slachten kreeg niet de zegen van de Brusselse regering noch van het parlement. Dat heeft uiteraard gewogen op de eindbalans.
Uitstekend parcours voor Carlo Di Antonio
Carlo Di Antonio (cdH) wordt voor zijn dierenwelzijnsbeleid als eerste Waalse minister van Dierenwelzijn beloond met een knappe 17/20 (hij komt van een tussentijdse 14/20). Werden in Wallonië tijdens deze legislatuur onder meer gerealiseerd: het verbod op onverdoofd slachten, het verbod op de pelsdierenkweek, de verplichte sterilisatie en de Waalse Codex Dierenwelzijn (die onder meer kooisystemen voor leghennen, dolfinaria, kermispony’s, wrede lijmvallen en dierproeven voor huishoudproducten verbiedt, verplichte beschutting voor alle buiten gehouden weidedieren, en die geldboetes voorziet tot 10 miljoen euro en gevangenisstraffen tot 15 jaar). Maar hij slaagde er niet in om een verbod op dwangvoederen voor foie grasproductie en een verbod op chirurgische biggencastratie te realiseren. Dat neemt echter niet weg dat ook de Waalse minister van Dierenwelzijn en onder zijn impuls de Waalse regering een uitstekend parcours aflegde voor meer dierenwelzijn!
Kritische bondgenoten
De afgelopen vijf jaar speelde GAIA zijn rol als invloedrijke pleitbezorger voor meer dierenwelzijn. In dat opzicht stelde GAIA zich ten aanzien van het beleid van de drie regionale excellenties van Dierenwelzijn in alle onafhankelijkheid op als kritische bondgenoten. “Als het minder of niet goed is, zeggen we het, en als het goed is, zeggen we het ook zo objectief en onderbouwd mogelijk”, benadrukt GAIA-voorzitter Michel vandenbosch.
Conclusie: grote stappen vooruit
Michel Vandenbosch: “Zowel Ben Weyts, Bianca Debaets als Carlo Di Antonio zetten dankzij hun vastberaden inzet, hun oprechte motivatie en volgehouden inspanningen Dierenwelzijn hoger op de politieke kaart. Zij zetten elk in hun Gewest het toenemende maatschappelijke belang van Dierenwelzijn concreet om in belangrijke stappen vooruit!” Maar het aards dierenparadijs is ons land nog lang niet. Er is heel wat laaghangend fruit getrokken. Aan hun opvolgers om hoger te mikken,” geeft de GAIA-voorzitter mee.