GAIA, Animal Rights, Sea First Foundation, Climaxi, Bite Back, Sea Shepherd, West-Vlaamse Milieufederatie en 4Sea (Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Natuurpunt en WWF-België) dienden bezwaar in tegen de plannen om de grootste zalmkwekerij van Europa in Oostende te bouwen. In de kwekerij zullen jaarlijks 12.000 ton Atlantische zalmen zitten in tanks op het land. De bezwaarindieners zijn van mening dat dierenrechten en de potentiële effecten op het milieu onvoldoende zijn meegenomen bij de vergunningsaanvraag.
Al in 2020 werd de komst van de kwekerij aangekondigd door stad Oostende, maar het heeft tot 2022 geduurd vooraleer de omgevingsvergunning uiteindelijk werd aangevraagd. Met de voorliggende plannen wil het Noorse Columbi Salmon de grootste zalmkwekerij in Europa op land bouwen. Deze zalmkwekerij wil jaarlijks 12.000 ton of 3 miljoen zalmen kweken in bovengrondse watertanks. Dierenrechten- natuur- en milieuorganisaties zijn zeer bezorgd om het dierenleed en de negatieve effecten op het milieu die dit project kan veroorzaken. Ook buurtbewoners (14 die alleen al op de oproep van GAIA ingingen) maken zich grote zorgen en ook door hen werd bezwaar ingediend.
Kweekvijvers voor dierenleed
Zalmkwekerijen zijn volgens de dierenrechtenorganisaties kweekvijvers voor dierenleed, en niet meer dan een uitwas van de vee-industrie die dieren ziet als product dat kost wat kost zo efficiënt mogelijk geproduceerd moet worden. Animal Rights campagnecoördinator Els Van Campenhout: “Europa wil in 2027 kooisystemen voor landbouwdieren verbieden en tegelijk worden enorme aantallen vissen op elkaar gepropt in landtanks zodat ze amper nog kunnen bewegen. Ook dit soort systemen zouden moeten verboden worden. Hallucinant.”
Voor het gemak worden vissen zelfs niet uitgedrukt in individuen. De 12.000 ton vis die Columbi Salmon er jaarlijks wil kweken bestaat echter uit bijna 3 miljoen dierenlevens, die bewust pijn, angst en stress kunnen voelen, kortom: een kweekproject voor massaal veel en extreem dierenleed, aldus de dierenrechtenorganisaties. Bovendien wijzen ze erop dat het Recirculerend Aquacultuur Systeem (RAS) dat de projectontwikkelaar wil toepassen, controversieel is. In het buitenland komen geregeld incidenten met massale sterfte van zalmen voor. Zelfs internationale zalmkwekers (International Salmon Farmers Association) stellen er zich vragen bij.
GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch: “De indieners hebben in feite alleen oog voor rendabiliteit. Er hoeft maar iets mis te gaan, een elektriciteitspanne bv. en in één klap dreigen alle dieren dood te gaan. Eén enkel sterfte-incident betekent een verlies van 10 à 15% zalmen of 290.000-435.000 zalmen die sterven, geven de indieners zelf toe. De zeer hoge bezettingsdichtheid, 12 tot 15 of zelfs 18 zalmen/m³, is zeer nefast voor het dierenwelzijn. Normvervaging is hier troef.”
Geen milieueffectenrapport
Columbi Salmon vroeg, en kreeg, de toelating om geen milieueffectenrapport te moeten opstellen, nochtans verplicht voor intensieve aquacultuur die (meer dan) 1.000 ton vissen produceert. Voor de natuur- en milieuorganisaties onder 4 Sea (Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, Greenpeace en WWF-België), vzw Climaxi en West-Vlaamse Milieufederatie zijn er nog teveel onduidelijkheden over de effecten op de natuurlijke omgeving. Zo wordt water geloosd in het kanaal Gent Oostende en wordt de impact hiervan niet berekend. In het bijzonder zijn de natuur- en milieuorganisaties bezorgd over het gebruik van chemische middelen zoals geneesmiddelen.
Bovendien bevindt de zalmkwekerij zich in de nabijheid van beschermd natuurgebied en wordt onvoldoende geanalyseerd of de exploitatie voor negatieve effecten op deze natuur kan zorgen. Ook is er nog veel onduidelijkheid over de verwerking van 16 ton slib per dag en verwachten de natuur- en milieuorganisaties hierover duidelijkheid vooraleer de vergunning te verlenen. Een uitgebreid milieueffectenrapport is nodig vooraleer de bouw van zo’n grote installatie goed te keuren, klinkt het.
“De voederconversie van een zalm bedraagt 1,05, volgens de aanvraag van Columbi Salmon. Een zalm heeft dus meer voeding nodig dan hij produceert. Doorgaans wordt die voor zalm nochtans op 1,2 geschat.Tel daarbij de energieconsumptie van de installaties (100.000 MWh/jaar) en je krijgt een energieslurpende onefficiënte kweek die niets meer te maken heeft met de zogezegde ‘duurzaamheid”, aldus Filip De Bodt van Climaxi. “Er zijn nog te veel onduidelijkheden inzake deze aanvraag. We verwachten voldoende, onmiddellijke garanties dat de hinder voor de omgeving zal worden vermeden. We zijn van mening dat de omgevingsvergunning niet verleend mag worden omwille van het ontbreken van een milieueffectenrapport”, meent Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu.
Beslissing in december 2022
Uiterlijk op 9 december 2022 zal de West-Vlaamse deputatie beslissen of er groen licht komt voor de omgevingsvergunning. Indien het project goedgekeurd wordt door de deputatie, krijgt iedereen de kans om beroep aan te tekenen tegen de beslissing. Wat zou betekenen dat het dossier op het bureau van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) terechtkomt en zij dan de knoop moet doorhakken.